Yorgunluk/düşük vitalite birinci basamak tedavilerde sık görülen bir şikâyettir. Bununla birlikte, çoğu sağlık çalışanı, düşük vitalitenin hastanın yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkisine ilişkin farkındalık eksikliği ve genel popülasyonda epidemiyolojik veri olmaması gibi sorunlar nedeniyle yararlı çözümler sunamamaktadır [1–3].
Genel bakış sayfasına geri dön
Ülke:
Türkiye
TürkiyeDilim:Türkçe
Genel popülasyonda vitalite bozukluğu yükü ve potansiyel beslenme çözümü
Ulusal Sağlık ve Zindelik Araştırması (NHWS) veri tabanı (Nisan-Temmuz 2018), vitalite düzeyi bozulmuş sağlıklı Avrupalıların profilini ve bunun yaşam kaliteleri üzerindeki etkisini daha iyi anlamak için analiz edildi [4]. Yaşları 18 ila 64 arasında değişen, sağlık durumu iyi olan toplam 24,295 yetişkin, vitalite skorlarının istatistiksel dağılımına göre dört vitalite grubundan birine dahil edildi (12 maddelik Kısa Form Anketi [SF-12] soru formu): <40: en düşük vitalite (n = 4.173), 40 ila <50 (n = 9.327), 50 ila <60 (n = 9.059) ve ≥60: en yüksek vitalite (n = 1.736) [4].
Düşük vitalite düzeyi, yaşam kalitesinin bozulması üzerinde yüksek bir etkiye sahip oldu ve genel popülasyonda yüksek bir ekonomik yük ile ilişkilendirildi. 5 Boyutlu 5 Düzeyli EuroQoL (EQ-5D-5L) anketi ile gerçekleştirilen değerlendirmede en düşük vitalite grubu (<40), en yüksek vitalite grubuna (>60) kıyasla anksiyete/depresyon (10,3; 8,7–12,3), ağrı/rahatsızlık hissi (5,6; 4,8–6,5) ve olağan faaliyetlerle (5,3; 4,2–6,6) ilgili herhangi bir sorunun bildirilmesi konusunda tahmini rölatif riskin (OR; %95 güven aralığı [CI]) artmasıyla ilişkiliydi (Şekil 1). Ayrıca, düşük vitalite grubu, en yüksek vitalite grubuna (>60) kıyasla, presenteeizm (işte var olamama) ve aktivite bozukluğu için de artmış bir OR ile ilişkiliydi.
Şekil 1. EQ-5D-5L ölçeğine göre en az bir yaşam kalitesi sorunu yaşayan katılımcıların yüzdesi (Tardy ve ark. 2023 [4] çalışmasından uyarlanmıştır)
Hasta aktiflik düzeyi ölçüm aracı (PAM) seviye 1 (kendi sağlığını yönetmek için bilgi ve güven eksikliği), 2,6 OR (%95 CI: 2,3–2,9) ile vitalite bozukluğu ile en çok ilişkili olan özellik oldu. Bu durum, bu popülasyon için öz bakıma daha fazla önem vermenin günlük yaşamda düşük vitalitenin yükünü önemli ölçüde azaltabileceğini ve erişilebilir çözümler de dahil olmak üzere, yenilikçi sağlık stratejileri için yeni yollar açarak insanların davranışlarını değiştirmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Panax ginseng G115® üzerinde açık etiketli çalışma
İlginç bir şekilde, önceki açık etiketli çalışmalar vitaminlerin, minerallerin ve doğal bileşenlerin zihinsel ve bedensel sıhhat üzerindeki yararlarını göstermiştir [5, 6]. Panax ginseng C.A. Meyer’in (Asya ginsengi) kökü yüzyıllardır geleneksel Asya ilaçlarında, yorgunluk da dahil olmak üzere, çok çeşitli rahatsızlıklar için kullanılmaktadır. Standardize edilmiş %4 oranında ginsenosid içeren spesifik bir ekstrakt olan G115®, çeşitli klinik çalışmalarda etkinliğini önemli ölçüde göstermiştir [7-12]. En az iki hafta boyunca yorgunluk ve/veya vitalite eksikliği yaşayan bireylerde (n = 103), Panax ginseng G115®, vitaminler, mineraller ve doğal bileşenlerle uygulanan 3 aylık bir takviye, taban çizgisine kıyasla, alımın iki haftasından itibaren ve çalışma süresi boyunca zihinsel ve bedensel yorgunluğu iyileştirmiştir [5]. Taban çizgisi ile 90 günlük Çok Boyutlu Yorgunluk Envanteri (Multidimensional Fatigue Inventory = MFI) arasındaki karşılaştırmalar, kategorik olarak zaman noktaları (taban çizgisi, D1, D15, D30, D60, D90) ve rastgele bir etki olarak denek ile tekrarlanan ölçümler için karışık bir model kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Azalmış aktivite ve motivasyon seviyeleri 2. haftadan itibaren taban çizgisine göre iyileşmiştir (azalmış aktivite: –2,29 birim; %95 GA: –3,18 ila –1,40; p < 0,0001; azalmış motivasyon: –2,82 birim; %95 GA: –3,58 ila –2,05; p < 0,0001) (ortalama ± SD, sırasıyla 14,1 ± 4,16; 13,5 ± 3,36) (Şekil 2).
Şekil 2. Çok Boyutlu Yorgunluk Envanteri (MFI) alt ölçek puanlarında taban çizgisi ile sonraki ziyaretler arasındaki ortalama fark (Tardy ve ark. 2021'den [5] uyarlanmıştır)
Özet
Bu veriler, aslında sağlıklı yetişkinlerde düşük bir vitalite skorunun yaşam kalitesinde azalma (mobilite, ağrı ve anksiyete/depresyon) ve günlük aktivite ve iş verimliliğinde bozulma ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Hasta profillerinin belirlenmesi, sağlık çalışanlarına, risk altındaki popülasyonu tanıma ve onların sağlıklarının öz yönetimiyle meşgul olmanın önemine yönelik farkındalıklarını arttırma konusunda yardımcı olabilir. Bu, yorgunluğu ve bunun günlük yaşam ve iş üzerindeki etkisini daha iyi yönetmek için egzersiz, iyi bir uyku, dengeli bir beslenme gibi sağlıklı alışkanlıkları ve bazen de yararlı takviye çözümlerinin (örneğin multivitamin + G115®) alımını içerir.
Literatür
- Prins JB, Bleijenberg G, et al. Doctor-patient relationship in primary care of chronic fatigue syndrome. J Chronic Fatigue Syndr. 2000;7(4):3–15. doi.org/10.1300/J092v07n04_02.
- Van Hoof E. The doctor-patient relationship in chronic fatigue syndrome: survey of patient perspectives. Qual Prim Care. 2009;17(4):263–70.
- Pheby DFH, Araja D, et al. A literature review of GP knowledge and understanding of ME/CFS: a report from the socioeconomic working group of the European network on ME/CFS (EUROMENE). Medicina (Kaunas). 2020;57(1):7. doi: 10.3390/medicina57010007.
- Tardy A, Marguet S, et al. Profile and quality of life of the adult population in good health according to the level of vitality: European NHWS cross sectional analysis. Europe PMC. 2023;23(1):1061. doi: 10.21203/rs.3.rs-2040679/v1.
- Tardy AL, Bois De Fer B, et al. Reduced self-perception of fatigue after intake of panax ginseng root extract (G115®) formulated with vitamins and minerals-an open-label study. Int J Environ Res Public Health. 2021;18(12):6257. doi: 10.3390/ijerph18126257.
- Tardy AL, Noah L. Daily intake of Panax ginseng extract (G115®) supplemented with vitamins and minerals reduces self-perception of mental and physical fatigue. EfSM. 2022;2:220115. doi: 10.52778/efsm.22.0115.
- Kennedy DO, Scholey AB, et al. Dose dependent changes in cognitive performance and mood following acute administration of Ginseng to healthy young volunteers. Nutr Neurosci. 2001;4:295–310. doi: 10.1080/1028415x.2001.11747370.
- Scholey AB, Kennedy DO. Acute, dose-dependent cognitive effects of Ginkgo biloba, Panax ginseng and their combination in healthy young volunteers: Differential interactions with cognitive demand. Hum Psychopharmacol. 2002;17:35–44. doi: 10.1002/hup.352.
- Kennedy DO, Haskell CF, et al. Improved cognitive performance in human volunteers following administration of guarana (Paullinia cupana) extract: Comparison and interaction with Panax ginseng. Pharmacol Biochem Behav. 2004;79:401–411. doi: 10.1016/j.pbb.2004.07.014.
- Reay JL, Kennedy DO, et al. Single doses of Panax ginseng (G115) reduce blood glucose levels and improve cognitive performance during sustained mental activity. J Psychopharmacol. 2005;19:357–365. doi: 10.1177/0269881105053286.
- Reay JL, Kennedy DO, et al. Effects of Panax ginseng, consumed with and without glucose, on blood glucose levels and cognitive performance during sustained ‘mentally demanding’ tasks. J Psychopharmacol. 2006;20:771–781. doi: 10.1177/0269881106061516.
- Reay JL, Scholey A, et al. Panax ginseng (G115) improves aspects of working memory performance and subjective ratings of calmness in healthy young adults. Hum Psychopharmacol. 2010;25:462–471. doi: 10.1002/hup.1138.
Teşekkürler: Yazarlar, bu yazının bilimsel içeriğini eleştirel bir şekilde gözden geçiren Sanofi çalışanı MD Claudia Holm'a ve tıbbi yazım ve editoryal destek sağlayan Sanofi çalışanı Avinash Bardia'ya teşekkür eder.
Menfaat çatışması: A.-L. Tardy, L. Noah, T. Tavares ve C. Amand Sanofi çalışanlarıdır.
Açıklama: Bu çalışma Sanofi tarafından desteklenmiştir.
