Çinko ve Bacillus Clausii: Çocuklarda bağışıklığı geliştirecek umut verici bir kombinasyon mu?

Çocuklukta solunum yolu enfeksiyonları yaygındır. Çoğunlukla hafif olmalarına rağmen, sadece çocukların acı çekmesine neden olmakla kalmayıp, ebeveynlerin yaşamlarını da onları evde kalmaya ve işini yapamamaya zorlayarak etkilemektedir. Diğer yandan, hayati tehlike içermeyen virüslere maruz kalmak bağışıklık sistemini geliştirmeye yardımcı olur ve böylece yaşamın ilerleyen dönemlerinde daha tehlikeli bulaşıcı maddelerle başa çıkma becerisini güçlendirir. Yine de çocuklarda akut enfeksiyon sürelerinin kısaltılması ve zayıflatılması, çocukların çektiği acıları ve ebeveynlerin hayatı üzerindeki etkisini azalttığı için caziptir. Bu durum özellikle solunum sistemi enfeksiyonları gibi, virüsleri hedef almayan, daha ziyade çocuğun bağışıklık sistemini güçlendiren akut enfeksiyonları kısaltıp zayıflatan müdahaleler için geçerlidir.

Avrupa Gıda Güvenliği Dairesine bağlı bir uzman komisyonu, beslenme amaçlı çinko alımıyla bağışıklık sisteminin normal fonksiyonu [2] arasında bir neden-sonuç ilişkisi olduğunu belirtmiştir. Raporda, çinko eksikliğinin insanları enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale getirirken, çinko takviyesinin bebekler dahil insanlarda bakteriyel ve viral enfeksiyonlara verilen bağışıklık yanıtlarına fayda sağladığı belirtilmiştir. Bir antiviral olarak Çinkonun rolü iki kategoriye ayrılabilir: 1. Çinko eksikliği olan hastalarda antiviral yanıtı ve sistemik bağışıklığı iyileştirmek için çinko takviyesi 2. Spesifik olarak viral çoğalma veya enfeksiyona bağlı belirtileri engellemeye yönelik çinko tedavisi [3].

Bağışıklığı düzenleyen bir diğer genel unsur da bağışıklık sistemiyle karmaşık ve dinamik bir ilişkiye sahip olan bağırsak mikrobiyomudur. Gözlemlenen simbiyotik diyalog, bağışıklık sisteminin indüksiyonu, eğitimi ve fonksiyonunda önemli bir rol oynamaktadır [4]. Bu nedenle, probiyotiklerle tedavi, yakın tarihli bir incelemede vurgulandığı üzere bağışıklık durumunu iyileştirebilir [7]. Örneğin, Bacillus clausii probiyotiği birden çok çalışmada antimikrobiyal ve immünmodülatör özellikler göstermiştir [5]. Bunlar öncelikli olarak bağırsakta oluşmakta ve ikincil olarak genel bağışıklık fonksiyonunu etkilemektedir. Solunum yolu enfeksiyonları olan çocuklarda yapılan iki çalışma bu etkileri vurgulamaktadır.

Başlangıç niteliğindeki bir çalışmada, bir anaokuluna giden ve sıkça üst solunum enfeksiyonu geçiren 10 alerjik çocuk (ortalama 4,4 yaş) 4 hafta süreyle B. clausii ile tedavi edilmiş ve bu tedavinin, nazal lavajla alınan çeşitli sitokinler üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. B. clausii ile tedavi IL-4 seviyelerinde biyolojik açıdan ilgili ve istatistiki olarak anlamlı bir düşüşe ve IFN-γ, IL-12, TGF-β ve IL-10 seviyelerinde anlamlı bir artışa neden olmuştur. Bu veriler B. clausii ile oral tedavinin tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları olan alerjik çocuklarda sitokin paternini burun seviyesinde etkileyerek bağışıklık düzenleyici bir faaliyet oluşturabileceğini göstermektedir.

Bu tür bulguların klinik önemini test etmek için, daha sonra yapılan bir araştırmada 80 çocuk (ortalama 4,3 yaş; 37'sinin atopik olduğu biliniyor) 3 ay boyunca B. Clausii alacak şekilde veya 3 aylık ek takip süresiyle tek kör bir tasarımda kontrol grubunda kalacak şekilde randomize edilmiştir [6]. Tedavi süresi boyunca, B. clausii alan çocuklar daha kısa süreli ve daha az sayıda solunum yolu enfeksiyonu yaşamıştır (Şekil 1). Benzer veriler takip dönemlerinde ve alerjisi olan çocuk grubunda da gözlenmiştir.

Sonuç olarak, kanıtlar beslenme amaçlı çinko alımının ve B. clausii gibi probiyotiklerin kullanılmasının akut enfeksiyonları azaltarak ve süresini kısaltarak gelişmekte olan bağışıklık sistemini güçlendirebileceğini göstermektedir. Bunların kombinasyonunun sinerjik etkilere sahip olup olmadığı araştırılmalıdır.

_{Menfaat çatışması: D. M. Greifenberg ve M. Perez III. Sanofi-Aventis çalışanıdır.}

_{Açıklama: Tıbbi makale ve yayın, Sanofi-Aventis Deutschland GmbH tarafından finanse edilmiştir.}