Probiyotik Bacillus clausii çocuklarda akut ishalin tedavinde etkili bir yöntemdir

Çocuklarda görülen akut ishal, dünya genelinde yaşanan bir sağlık sorunudur. Bu durumdan etkilenen çocukların ve ebeveynlerinin ciddi anlamda mağdur olmalarına yol açmakla birlikte gelişmekte olan ülkelerde de önemli bir ölüm nedenidir. Rotavirüs enfeksiyonu, çocuklarda görülen akut ishalin en sık nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. 2010 yılında, Cochrane Collaboration, probiyotik türü takviyelerin, rehidrasyon tedavisiyle birlikte kullanıldıklarında, yaşanan rahatsızlığın süresini kısaltıp diğer noktalarda da iyileştirme sağlayarak çocukluk çağı ishaline yönelik güvenli ve faydalı bir tedavi olduğunu bildirmiştir; bununla birlikte belirli probiyotik türlerinin kullanımına yönelik daha ayrıntılı araştırmaların yapılmasının gerekliliğine vurgu yapmıştır [1].

B. clausii, oral sindirim sonrasında geçici olarak bağırsağa yerleşen patojenik olmayan, Gram pozitif bir bakteridir [2]. laniro ve ark., randomize kontrollü çalışmaların sistematik değerlendirmesini ve meta-analizini gerçekleştirerek çocukluk çağında yaşanan ishalin tedavisinde kullanılan B. clausii’nin etkinliğini test etmişlerdir [3]. 1298 hastanın yer aldığı 6 randomize kontrollü çalışma belirlemişler ve yaptıkları meta-analiz sonucunda B. clausii’nin ishal süresini 9,12 saat (%95 güven aralığı –16,49 ila –0,15 arası; Şekil 1) ve hastanede yatış süresini 0,85 gün kısalttığını (–1,56 ila –0,15 arası) tespit etmişlerdir. 6 çalışmanın hiçbirisinde ciddi yan etki rapor edilmemiştir. Daha yakın bir tarihte 65 çocuk üzerinde gerçekleştirilen kontrollü klinik çalışmada da benzer bulgular elde edilmiştir [5].

Yapılan diğer klinik ve deneysel çalışmalar, meta-analizde rapor edilen faydalı klinik etkilerin işlevsel olasılığını desteklemektedir. Plasebo kontrollü bir çalışma [5], rotavirüs enfeksiyonlu çocukların, rotavirüs enfeksiyonu olmayan çocuklara kıyasla IgA sirkülasyon seviyelerinin daha düşük olduğunu ve IgG ve IgM seviyelerinin daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. IgA seviyeleri tedaviden ve özellikle B. clausii uygulamasından sonra daha da artış gösterirken, IgG ve IgM seviyeleri ise B. clausii ile normal değerlere daha da yaklaşmıştır. İnsan enterosit hücre dizisi olan Caco-2 hücrelerinde yapılan in vitro çalışmalar, B. clausii’nin, müsin 5AC ve sıkı bağ proteinleri okludin ve zonula okludens-1’in ekspresyonunu yukarı doğru regüle etmek suretiyle, bağırsak enterositlerini rotavirüsün trans-epitelyal dirençte neden olduğu düşüşe karşı koruduğunu göstermiştir[4]. Üstelik, B. clausii, rotavirüs ile enfekte hücrelerde reaktif oksijen türlerinin üretimini ve pro-inflamatuar sitokinlerin, interlökin-8 ve interferon- β salınımını inhibe etmiş, ve pro-inflamatuar Toll benzeri reseptör 3 yolak gen ekspresyonunu aşağı yönde regüle etmiştir. Dolayısıyla, B. clausii’nin koruyucu etkileri bulunmaktadır ve immün olmayan çeşitli mukozal bariyerleri ve doğuştan gelen bağışıklık sistemi savunma mekanizmalarını uyarır.

Sonuç olarak, B. clausii görünüş itibariyle bağırsağın bariyer fonksiyonunu ve ırsi bağışıklığı geliştirerek çocukluk çağında görülen ishalinin tedavisinde etkili olmakta ve iyi tolere edilmektedir.

_{Menfaat çatışması: M. III. Perez ve DM Greifenberg, Sanofi-Aventis çalışanlarıdır.}

_{Açıklama: Tıbbi makale ve yayın, Sanofi-Aventis Deutschland GmbH tarafından finanse edilmiştir.}