Stres, tartışmasız 21. yüzyılda dünya nüfusunun %35'inin muzdarip olduğu en popüler zararlı faktördür [1]. COVID-19 salgını sırasında daha da yaygınlaşmış olabilir. Stres genellikle kaygı, baş ağrısı, uykusuzluk gibi diğer durumlara yol açar ve kardiyovasküler risk teşkil edebilir. Çevredeki risk faktörlerini elimine etmek tercih edilen yöntem olsa da stresten muzdarip kişinin kontrolü dışındadır. Bunun sonucunda stresin zararlı etkilerini azaltmak için başka yöntemler gerekmektedir.
Magnezyum, özellikle B vitaminleri [2] ve Rhodiola rosea [3] ve yeşil çay [4, 5] ekstreleri ile birleştirildiğinde, hayvan modellerinde ve/veya klinik çalışmalarda kullanıldığında strese ilişkin faydalı etkiler göstermiştir. Bunlardan ötürü, yakın zamanda yaklaşık 25 yaşında randomize edilmiş 100 sağlıklı katılımcıyla stresi azaltmak üzere tek doz i) plasebo, ii) magnezyum + B vitaminleri (B6, B9, B12) + yeşil çay (YEŞİL ÇAY), iii) magnezyum + B vitaminleri + rhodiola (RHODIOLA) ve iv) magnezyum + vitaminler + rhodiola + yeşil çay (Teadiola®, KOMBİNASYON) kombinasyonu uygulanan plasebo kontrollü, çift kör bir çalışma yürütülmüştür [6]. Takviyeden sonra katılımcılara Trier Sosyal Stres Testi uygulanmıştır. Birincil sonuç parametresi, tedavinin dinlenme halindeyken ve strese maruz kalma koşulları altında dikkat gerektiren görevlerin tamamlanması esnasında elektroensefalogramdaki (EEG) α ve θ salınımları üzerindeki etkileri olmuştur. İkincil sonuç parametresi olarak, deneklerin algılarını (stres, ruh hali, uyanıklık, zihinsel yorgunluk), kalp hızı değişkenliğini ve akut strese maruz kaldıktan sonra tükürük kortizol tepkilerini değerlendirmek için doğrulanmış psikometrik anketler kullanılmıştır.
Tedavilerin hiçbiri α salınımlarını etkilemezken, gözler açık bir şekilde dinlenme durumunda beynin ilgili bölgelerinde plaseboya ilişkin olarak sadece KOMBİNASYON θ salınımını (rahat, uyanık bir durumun göstergesi olarak kabul edilir) arttırmıştır (Şekil 1). Kombine tedavi, iyileşme döneminde (+115 dk; Stress Arousal Check List (SACL) skorunda −2,11; p = 0,04) ve stres etkeninin elimine edilmesinden sonra (+65 dk; -1,83; p = 0.07) ve ayakta tedavi döneminde (+245 dk; -1,74; p = 0,08) sübjektif strese karşı plaseboya kıyasla önemli ölçüde azaltmıştır. Aynı şekilde kombine tedavi, gerilim-anksiyete, öfke-nefret, yorgunluk-atalet ve toplam duygudurum bozukluğu skorunu önemli ölçüde azaltırken eş zamanlı olarak güç-aktiviteyi artırmıştır; bazı parametreler açısından KOMBİNASYON'un etkileri yalnızca plaseboya karşı değil, aynı zamanda YEŞİL ÇAY ve/veya RHODIOLA'ya kıyasla da önemli ölçüde iyileştirilmiştir. Her iki durum da kortizol seviyelerini veya kalp ritmi değişkenliğini etkilememiştir. Bulgular, KOMBİNE tedavinin en büyük işlevsel faydalarının stresten 1 saat sonra meydana gelen geçici bir etki ve strese maruz kaldıktan 5 ve 7 saat sonra meydana etkiler olduğunu ortaya koymaktadır. Yeşil çay ve rhodiola’da bulunan magnezyum ve bileşenler memeli beynindeki ana inhibitör nörotransmitter olan nöral GABA'nın (γ -aminobütirik asit) üretimini ve aktivitesini etkileyebilir. Stres azaltıcı etki, etkisi azaltılmış fizyolojik tepkilerin (örn. kortizol) dolaylı yoldan bir sonucu olmaktan ziyade doğrudan eylem yolları sonucu ortaya çıkabilir.
Magnezyum, B vitaminleri ve Teadiola® (rhodiola ve yeşil çay ekstreleri) kombinasyonunun sağlıklı yetişkinlerde stresle başa çıkabilme kabiliyetini artırma ve strese maruz kalmanın olumsuz etkilerinden koruma sağlaması hususunda umut verici olduğu sonucuna varılmıştır. Daha da önemlisi, bu tür takviyelerin faydaları, hem beyin aktivitesinin nesnel analizi hem de onaylanmış psikometrik anketler kullanılarak ortaya konulmuştur.
Şekil 1 Dört tedavinin EEG ile ölçüldüğü üzere birincil sonuç parametresi olan θ gücü üzerindeki etkileri. ROI = ilgilenilen bölge. [6] izni ile yeniden yapılmıştır.
Literatür
- Gallup. Global Emotions Report. Washington DC, 2019.
- Grases G, Pérez-Castelló JA, Sanchis P, Casero A, et al. Anxiety and stress among science students. Study of calcium and magnesium alterations. Magnes Res 2006;19:102–6.
- Edwards D, Heufelder A, Zimmermann A. Therapeutic effects and safety of Rhodiola rosea extract WS® 1375 in subjects with life-stress symptoms – results of an open-label study. Phytother Res 2012;26:1220–5.
- Scholey A, Downey LA, Ciorciari J, Pipingas A, et al. Acute neurocognitive effects of epigallocatechin gallate (EGCG). Appetite 2012;58:767–70.
- Nobre, A. C., Rao, A. & Owen, G. N. L-theanine, a natural constituent in tea, and its effect on mental state. Asia Pac. J Clin Nutr 2008;17(Suppl 1):167–8.
- Boyle NB, Billington J, Lawton C, Quadt F, Dye L. A combination of green tea, rhodiola, magnesium and B vitamins modulates brain activity and protects against the effects of induced social stress in healthy volunteers. Nutr Neurosci 2021:1–15.
Menfaat çatışması: L. Noah Sanofi Consumer Healthcare çalışanıdır.
Açıklama: Tıbbi makale ve yayın, Sanofi-Aventis Deutschland GmbH tarafından finanse edilmiştir.