Wytyczne dotyczące leczenia bólu brzucha (u pacjentów z zespołem jelita drażliwego)

Ból brzucha występuje często i na ogół nie ma żadnej organicznej przyczyny (tzn. jest to czynnościowy ból brzucha). Zgodnie z aktualnymi danymi około 35% osób dorosłych cierpi na ból brzucha; u jednej na sześć występuje on przez 1 do 3 dni w miesiącu, a u jednej na piętnaście występuje nawet częściej niż raz w tygodniu [1].

Ból brzucha jest również głównym objawem zespołu jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome, IBS). Różnicą między sporadycznym bólem brzucha a bólem brzucha w przebiegu IBS jest po pierwsze częstotliwość bólu, a po drugie jednoczesne występowanie zmian w wypróżnianiu. Skupiając się na wytycznych dotyczących leczenia bólu, wskazują one na odpowiednie podejście do leczenia sporadycznego bólu brzucha.

Obecnie istnieje mnóstwo (krajowych) wytycznych dotyczących leczenia IBS. Jednym z powodów dużej liczby wytycznych jest to, że nie wszystkie opcje leczenia są dostępne we wszystkich krajach, a zatem „dopasowane” wytyczne są istotne dla leczenia w praktyce na poziomie lokalnym.

Tabela: Wytyczne dotyczące leczenia bólu brzucha u pacjentów z zespołem jelita drażliwego

Co można wywnioskować z wytycznych dotyczących leczenia w celu uśmierzenia sporadycznego bólu brzucha?

Wszystkie wytyczne zalecają stosowanie leków przeciwskurczowych (znanych również jako spazmolityki) w leczeniu bólu brzucha (patrz tabela). Poza klasycznymi przykładami, takimi jak butylobromek hioscyny¹ i drotaweryna, wskazują one również na inne leki, takie jak pinawerium i trimebutyna. Należy zauważyć, że butylobromek hioscyny jest czasami nazywany butyloskopolaminą lub po prostu hioscyną lub bromkiem hioscyny. Wszystkie wytyczne zalecają również stosowanie olejku mięty pieprzowej.

Leki przeciwbólowe na ból brzucha?

Znamienne jest również to, czego wytyczne nie zalecają w leczeniu bólu brzucha, a mianowicie leków przeciwbólowych, takich jak paracetamol, aspiryna lub innych leków przeciwbólowych o słabszym działaniu. Powodem jest przede wszystkim brak danych klinicznych dotyczących skuteczności. Po drugie ich profil działań niepożądanych (ze strony żołądka i jelit) również odgrywa pewną rolę: przykładowo dolegliwości ze strony żołądka i jelit, takie jak zgaga, nudności, wymioty i ból brzucha są zgłaszane jako częste działania niepożądane aspiryny.

Wnioski

Ból brzucha występuje często, obniża jakość życia i często można go z powodzeniem leczyć lekami przeciwskurczowymi, takimi jak butylobromek hioscyny, drotaweryna lub olejek mięty pieprzowej. Różne wytyczne dotyczące IBS zgodnie zalecają leki przeciwskurczowe w leczeniu bólu brzucha; niektóre z nich wyraźnie zalecają butylobromek hioscyny i olejek mięty pieprzowej. Natomiast żadne wytyczne nie zalecają stosowania leków przeciwbólowych.
 

¹ Nazwa stosowana w Ph. Eur.

_{Konflikt interesów: T. Weiser jest pracownikiem firmy Sanofi.}

_{Ujawnienie: Opracowanie i publikacja artykułu naukowego sfinansowane przez Sanofi Aventis Deutschland GmbH.}