Οι ασθενείς με λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και ενοχλητικό βήχα ζητούν συχνά συμβουλές από τον φαρμακοποιό. Τα φυτικά σκευάσματα παίζουν σημαντικό ρόλο στην αυτοθεραπεία. Μια μελέτη in vitro περιγράφει τις ιδιότητες βιοπροσκόλλησης στον βλεννογόνο και προστασίας του, τις οποίες έχουν τα σκευάσματα που περιέχουν εκχύλισμα ρίζας αλθαίας.
Μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος συνοδεύεται συχνά από βήχα. Βακτήρια ή ιοί προκαλούν φλεγμονώδεις διεργασίες στον βλεννογόνο και οδηγούν σε υπερευαισθησία του αντανακλαστικού του βήχα. Οι προστατευτικές ιδιότητες των φυσικών συστατικών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επούλωση της ερεθισμένης βλεννογόνου στιβάδας: Οι πολυσακχαρίτες σχηματίζουν μια ανθεκτική προστατευτική μεμβράνη στον βλεννογόνο και έτσι του επιτρέπουν να αναγεννηθεί.
Σημαντικό ρόλο σε αυτή την προστατευτική λειτουργία παίζει ο χρόνος διατήρησης του φυσικοχημικού φραγμού επάνω στον βλεννογόνο. Οι συντάκτες μιας μελέτης που δημοσιεύθηκε στο γερμανικό επιστημονικό περιοδικό «Zeitschrift für Phytotherapie» πραγματοποίησαν ένα πείραμα για να διαπιστώσουν για πόσο χρονικό διάστημα παραμένει προσκολλημένο στον βλεννογόνο ένα σιρόπι για τον βήχα το οποίο είχε βάση το ξηρό εκχύλισμα ρίζας αλθαίας και το μέλι [1].
Οι δοκιμές που έγιναν αφορούσαν ένα σιρόπι για τον βήχα που περιείχε ξηρό εκχύλισμα ρίζας αλθαίας και αγνό μέλι μέλισσας (μέλι ιατρικού τύπου) και ένα εκχύλισμα της Althaea officinalis ως μόνης δραστικής ουσίας. Οι ιδιότητες προσκόλλησης του σιροπιού και του εκχυλίσματος συγκρίθηκαν με εκείνες του τεχνητού σιέλου μέσω της χρήσης ενός καθιερωμένου μοντέλου βλεννογόνου στιβάδας. Σε ένα κεκλιμένο επίπεδο, μετρήθηκε η απόσταση που είχαν καλύψει τα υγρά μετά από δύο λεπτά.
Στη μελέτη, το σκεύασμα που περιείχε μέλι έδειξε σημαντικά μεγαλύτερο χρόνο παραμονής στη βλεννογόνο στιβάδα σε σχέση με το σκεύασμα χωρίς μέλι. Τόσο το σιρόπι όσο και το καθαρό εκχύλισμα έδειξαν μειωμένη ταχύτητα απορροής σε σύγκριση με το τεχνητό σίελο.
Οι συντάκτες της μελέτης διερεύνησαν επίσης τις επιδράσεις του μηχανικού φραγμού που δημιουργείται από τους βλεννοπολυσακχαρίτες στη δυνατότητα διείσδυσης ερεθιστικών επιβλαβών ουσιών (στη μελέτη χρησιμοποιήθηκε η καφεΐνη) μέσω του παρειακού βλεννογόνου. Πραγματοποιήθηκαν δοκιμές με τρία σιρόπια:
- ένα σιρόπι που είχε ως συστατικά τη ρίζα αλθαίας και το μέλι μέλισσας,
- ένα σιρόπι με ρίζα αλθαίας,
- ένα σιρόπι βασισμένο σε κλάσμα βλεννοπολυσακχαριτών από πεντάνευρο, κλάσμα φλαβονοειδών από θυμάρι και μέλι μέλισσας.
Το κύτταρο διάχυσης Franz, που χρησιμοποιήθηκε ως μοντέλο στη μελέτη, έδειξε ότι και τα τρία σκευάσματα μείωσαν σημαντικά τη διείσδυση της καφεΐνης κατά 70-90%. Αυτό το πείραμα έδειξε επίσης ότι το μέλι είχε θετικό ρόλο στη συνολική επίδραση.
Σύνοψη: Η επίδραση φραγμού που δημιουργείται από τους βλεννοπολυσακχαρίτες μειώνει τον ερεθισμό του βλεννογόνου και οδηγεί σε καταπράυνση του βήχα που σχετίζεται με το κρυολόγημα. Οι συντάκτες της μελέτης θεώρησαν αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η σύνθεση των σκευασμάτων καθώς και ο συνδυασμός με αγνό μέλι μέλισσας έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη συνολική επίδραση.
